Motoru ilk çalıştırma ve Onedio saçmalaması
onedio.com web sayfasının bir haberinin başlığını görüp “bu nedio” diyerek okuyup yazılan yazının İlber Ortay’lının tabiri ile “sayfa sekreterliği” yapılarak bir başlık atıldığını gördüm. Kısacası ilgi çekmek için atılan ve artık bıktığımız merak uyandırıcı ama içerik vermeyen başlıklar klişesinden ibaretmiş.
Bakalım ne demiş Onedio ?
Yazıma konu olan Onedio haberinin linki şurada dursun yazının detaylı içeriğini okumak isteyenler olabilir
Yazının en can alıcı ve yanlış tarafına ekran görüntüleri ile bir göz atalım.
Mavi ile taralı alanda yazan cümleyi bir kez daha yazalım ki belki kendimizi inandırırız.
“motoru çalıştırdıktan sonra hareket etmekle beş dakika beklemek arasında hiçbir pozitif fark yok”
Bu cümleden sonra bütün mühendislik prensipleri, termodinamik kuralları, katıların ısıyı iletimi ve yağlama-viskozite ile ilgili bütün dünya çökmüş oluyor.
Yazının başında kaynak olarak gösterilen 3 farklı kaynak var. Bunlardan bir tanesi akademik yazı olarak belirtilmiş.
Bahsi geçen ilk yazının linki budur
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0301421509001633
Yazı 2009 yılında Enerji Politikası isimli Amerika menşeili bir derginin 37. Sayısında A.B.D’nin Nashville kentinde yer alan Vanderbilt adındaki bir üniversitenin 5 akademisyeni tarafından yazılmış.
Akademisyen kişilerin isimleri ve bölümleri ise sırası ile
Amanda R. Carricco: Psikoloji Bölümü
Paul Padgett: Psikoloji Bölümü
Michael P. Vandenbergh: Psikoloji Bölümü
Jonathan Gilligan: Psikoloji Bölümü
Keneth A. Walston: Hemşirelik ve Psikoloji Bölümü
Okuduğunuz üzere akademik yazının altında imzaları olanlar makine veya ilgili mühendislik bölümleri ile ilgili değiller !!
İlgili olmamaları da gayet normal çünkü yazdıkları bu akademik yazı içinde onedio’nun yazdıkları ile ilgili tek temas noktası çevre kirliliği. Acaba bu akademisyenler 2009 yılında (bu tarihte bir çoğu araştırma görevlisi olan) yazdıkları yazıda ne anlatmışlar şimdide ona bakalım.
Buyrun yazının Türkçe çevirisinin ekran görüntüsü alttadır.
Yazıda 1300 sürücüye yapılan testte araçlarının 16 dakika rölantide beklediği tespit edilmiş. 16 dakika rölanti süresi ne kadar bir zaman dilimi içinde yaşanıyor ne yazık ki yazı içeriğine eklenmemiş. Gün içinde 16 dk mı veya 1 hafta boyunca 16 dk mı bilemiyoruz. Bu 16 dk’dan yola çıkarak yakıt sarfiyatı Amerika genelinde 40.1 milyar litre olarak hesaplanmış. Bu sarfiyatın getirdiği egzoz emisyonu ise 2009 yılı için toplam emisyonların 1.6’sına denk geliyormuş….
Sonuç olarak onedio’nun referans verdiği akademik yazı “Kışın Otomobili Çalıştırdıktan Sonra Motorun Isınmasını Beklemek Otomobile Zarar Veriyor mu?” başlığı ile uzaktan yakından ilgili değil.
İkinci referans kaynak ise bu https://www.fueleconomy.gov/feg/coldweather.shtml
Amerika hükümetinin ENERJI VERIMLILIĞI VE YENILENEBILIR ENERJI Ofisinin resmi web sayfasıdır. Bu sayfanın içeriği adından belli olacağı üzere enerjiyi ekonomik kullanmaya yönelik bilgiler içerir. Onedio’nun vermiş olduğu linkin yine Türkçe çevirisinin ekran görüntüsünü alta ekliyorum.
“Kışın Otomobili Çalıştırdıktan Sonra Motorun Isınmasını Beklemek Otomobile Zarar Veriyor mu?” başlığı ile örtüşebilen tek cümle ise “Arabanızı ısınması için rölantide bırakın. Çoğu üretici, yaklaşık 30 saniye sonra yavaşça hareket etmenizi tavsiye eder. Motor sürülürken daha hızlı ısınır, bu da ısının daha erken açılmasını, yakıt maliyetlerinizi düşürür ve emisyonları azaltır.” maddesidir.
Üçüncü linkimiz ise İngiltere’nin Souhampton bölgesinin resmi web sayfasıdır.
Bu sayfadan alınan PDF formatindaki yazılanların ekran görüntüsünü yine Türkçe çeviri olarak sizlerle paylaşıyorum. Bu yazıda ise araçların rölantide çalışması, çevre kirliliği, yakıt ekonomi gibi konularda bilgi veriyor. Onedio’nun haberi ile ilgili bölümleri ise
Çok fazla rölanti aracınıza zarar verebilir. Motorlar zirvede çalışmıyor motor çalıştırıldığında ve araç dururken, yakıt yalnızca kısmen yanmış. Bu, motor parçalarına zarar veren yakıt artıklarının birikmesine ve gaz kilometresini azaltır.
Bir aracı ısıtmanın en iyi yolu onu kullanmaktır. Modern dizel motorlar bile Soğuk havalarda ısınmak için birkaç dakikadan daha fazlasına gerek yoktur.
Şimdi gelelim gerçeklere.
Bilmemiz gereken en önemli konu içten yanmalı motorları soğuk havalarda ilk çalıştırmada rölantide belli bir süre beklenmesinin çok daha başka bir amacı olmasıdır.
Bu amacı ben değil konunun içeriğine uygun bir akademik kaynak ile cevaplamak isterim.
Silindirlerin üst kısmında yağlama, diğer bölgelere göre daha kötüdür, çünkü bu bölgeye daha az yağ ulaşır ve bir kısmı burada yanar. Soğuk motorun çalıştırılması sırasında özellikle düşük sıcaklıklarda yağ filmi aşağıya doğru biriken yakıt ilavesiyle yıkanmaktadır. Ayrıca yanma sonunda oluşan termal gerilmeler ve termal şoklar, silindirlerin üst kısmında daha fazla meydana geldiğinden bu bölgede aşınma artmaktadır.
Silindirlerde meydana gelen aşınmanın %75’inin ilk çalışma sırasında (motor soğukken) meydana geldiği bilinmektedir. Bunun başlıca sebebi, ilk çalışma esnasında yağın silindir yüzeyine geç ulaşmasıdır. Burada meydana gelen anormal aşınma, motor çalışmaya başladığında bir süre yağlamanın yetersizliğindendir
Kaynak: Fırat Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Makine Eğitimi Bölümü – ELAZIĞ
Kaynak linline tıklayıp bilimsel çalışmayı inceleyebilri ve Fırat Üniversitesinin yapmış olduğu bu çalışma için yararlandığı kaynaklarıda linkteki PDF’in sonunda görmenizi tavsiye ederim.
Sonuç: Bilinmesi gereken ve Onedio’nun yanlış yönlendirdiği “motoru çalıştırdıktan sonra hareket etmekle beş dakika beklemek arasında hiçbir pozitif fark yok” konusunun aksine içten yanmalı motorlar özellikle soğuk havada ilk çalıştığı an hareket etmemeli, soğuk deformasyonuna uğramış metal yüzeylerin yağlanması için aracınızın marka ve modeline, kullandığı motor çeşidine göre, kullandığı yağ türüne göre belirli bir süre beklemelidir.
Burada amaç motoru ısıtmak değil yağın viskozitesine göre uygun yağlama sürecinin başlamasını beklemektir. Buradaki bekleme sürecinin belirleyen en önemli faktörlerden biri hava sıcaklığıdır. Sibirya soğuklarını yaşadığınız bir yer ile Antalya’nın en sert kış ayları arasındaki fark bir uçurum gibi olacaktır.
Ülkemizde spor denilince akıllara gelen tek başlık futboldur. Futbol ve insan bedeninden birkaç örnek verelim.
Sevgili Onedio, siz hiç ısınmadan oyuna giren futbolcu gördünüz mü? Ya da bir kişi sabah uykudan kalktığı gibi depar atmaya başlayabilir mi?
Onedio haber üretme kaygısı ile yapılıp günlük yazı yazma kotasını doldurmak için yapmış olduğu bu tuhaf ve yanlış yazıyı yazan Onedio yazarının diğer yazdığı haberlere bakarak zaten otomobil, kamyon, motosiklet gibi konular ile ilgili olmadığını anlayarak ciddiye almadan motorunuzu ısıtmak için değil yağlanması için gereken zamanı tanıyarak yolumuza devam ediyoruz.
