Benzin’mi – Dizel’mi – Lpg’mi ?
Bilindiği gibi içten yanmalı motorlar ısı enerjisini mekanik enerjiye dönüştüren ünitelerdir. Üretildiği yıllarda sadece sağlıklı ve uzun çalışma performansı üzerinden değerlendirilen motorlar artık günümüzde sağlıklı ve uzun çalışma performansı yanında az yakıt ile daha fazla enerji üretimi ile de değerlendirilir oldu. Hatta fosili yakıtların maliyet ve çevre kirliliği konusundaki olumsuz etkisi hibrit veya tam elektrikli motorların geliştirilmesini sağlamıştır.
Konumuz hangi yakıt tipi daha verimlidir sorusu olduğu için fosil yakıtlar üzerinde duruyoruz. Fosil yakıtlar kimyasal yapılarına bakıldığında beşyüz den fazla maddenin uzun yıllar çeşitli ısı, basınç ve fosilleşmiş mikroorganizmaların yer kabuğunun altında mayalanması ile oluşur. Bu oluşum sonucunda elde edilen madde petroldür. Petrol tek başına enerji olarak kullanılamadığı için rafinerilerde bir dizi kimyasal ayrıştırmaya tâbi tutulur. Ayrıştırma sonucu elde edilen ürünler ise günümüzde kullandığımız petrol ürünleridir.
Bu ürünlerinde kimyasal yapılarına ve moleküler özelliklerine baktığımızda zincir hidrokarbon moleküllerinden oluştuğunu görüyoruz. Bu hidrokarbon molekülleri cracking denilen bir yöntemle parçalanır ve ayrıştırılır.
Kısa molekül zincirli olan ürüne benzin ve uzun molekül zincirli olana ise motorin denilir.
Benzin kısa molekül zincirli olduğu için ateşleme ile yanan hıza yatkın, seri motorlarda kullanılır. Motorinin yanma prensibi moleküler yapısından dolayı yüksek devir çevirmeyen ancak düşük devirlerde yüksek tork üretebilen motorlarda yüksek basınç altında sıkıştırılmış havaya püskürtülerek yakılır.
Aynı beygir ve hacme sahip iki motor düşünelim. (1.5 İ ve 1.5 DCI) Bu iki motorun çalışma prensiplerini biliyoruz.
Ancak aynı şartlar altında biri diğerinden daha az yakıtla daha uzun çalışabiliyor. Daha uzun yol alabiliyor.
Bunun nedeni benzinin kısa zincirli moleküler yapısından dolayıdır. Motorin ise konsantre deterjan gibi az ama özgül ağırlığı yüksek bir ürün olduğu için uzun yol almanızı sağlar.
Bunun en önemli kanıtı 1 litre motorin 1 litre benzinden ağır olmasıdır.
Burada LPG den de bahsedelim. LPG aslında sadece fiyat avantajı ile tercih edilen bir yakıt türü.
Benzin, Motorin ve LPG fiyatları aynı olsa tabiki tercih motorinden yana olacaktır.
Dileğimiz gerek maliyeti ve gerekse karbon salınımı yüzünden fosil yakıtların artık kullanımdan kalktığı bu uğurda Dünyada savaşların olmadığı masumların zarar görmediği, yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı ve geliştirilmesi en büyük temennimiz.
Saygılarımla
Tolgahan KORKMAZ